پیشنهاد ایجاد آزمایشگاه ملی با همکاری سه دانشگاه برتر کشور

ارتباط فردا: حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، صبح امروز (سوم آذر)، از پارک علم و فناوری دانشگاه تهران بازدید کرد. در این بازدید، مدیران ارشد پارک و دانشگاه گزارشی از دستاوردها، برنامه‌ها و چالش‌های این مرکز ارائه دادند.

حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه در این بازدید، دانشگاه تهران را یکی از مهم‌ترین مراکز علمی کشور دانست و اظهار کرد: دانشگاه تهران یک دانشگاه قله‌ساز است و باید در پروژه‌های ملی همچون ایجاد آزمایشگاه‌های ملی و تدوین اسناد علمی نقش جدی‌تری ایفا کند. علی‌رغم کارهای بزرگی که انجام شده، هنوز ظرفیت‌های عظیم این دانشگاه به طور کامل بالفعل نشده است.

وی با اشاره به طرح قله‌سازی شورای عالی انقلاب فرهنگی، مشارکت دانشگاه تهران در تدوین اسناد علمی را ضروری دانست و افزود: یکی از شاخص‌های این موضوع، ارتباط دانشگاه با صنعت و نوآوری و افزایش درآمدهای اختصاصی است. در حال حاضر، دانشگاه شریف بالاترین درآمد اختصاصی را در میان دانشگاه‌ها دارد که حدود ۴۰ درصد از کل بودجه آن را شامل می‌شود. اما درآمد اختصاصی دانشگاه تهران، حتی از دانشگاه امیرکبیر نیز پایین‌تر است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر مشارکت استادان دانشگاه تهران در اسناد بالادستی شورا گفت: لازم است استادان دانشگاه تهران در تدوین اسناد مهمی مانند سند هوش مصنوعی یا فناوری کوانتومی مشارکت داشته باشند. این مشارکت نه‌تنها در تدوین اسناد، بلکه در اجرای آن‌ها نیز نقش مهمی ایفا خواهد کرد. ما آمادگی داریم که جلساتی با حضور استادان دانشگاه تهران برگزار کنیم تا این اسناد را بررسی و نقد کنند.

خسروپناه با اشاره به بازنگری در ساختار دانشکده‌ها به سمت موضوع‌محوری بیان کرد: دانشگاه تهران از ابتدا با شش دانشکده علم‌محور شکل گرفت، اما اکنون دانشکده‌ها و گروه‌ها بیشتر رشته‌محور شده‌اند. باید ساختار دانشکده‌ها به سمت موضوع‌محوری تغییر یابد. به‌عنوان نمونه، دانشگاه‌هایی مانند هاروارد و آکسفورد، دانشکده‌هایی نظیر حکمرانی یا خودرو دارند که موضوعات مرتبط را زیر یک چتر واحد گرد هم می‌آورند. این تغییر می‌تواند به کارآمدی و اثربخشی بیشتر منجر شود.

وی در ادامه با اشاره به ایجاد آزمایشگاه‌های ملی عنوان کرد: نیاز به آزمایشگاه‌های ملی در کشور بسیار احساس می‌شود. آزمایشگاه‌های پراکنده موجود توانایی پاسخ‌گویی به نیازهای علمی دقیق را ندارند. برای مثال، تجهیزات پیشرفته‌ یا ابزارهای خاص نگهداری حیوانات آزمایشگاهی بسیار هزینه‌بر هستند و پراکندگی آن‌ها بهره‌وری را کاهش می‌دهد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد کرد که با همکاری دانشگاه‌های تهران، شریف و امیرکبیر، آزمایشگاه‌های ملی متمرکزی ایجاد شود. این آزمایشگاه‌ها می‌توانند با مشارکت خیرین نیز تأمین مالی شوند.

ضرورت بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های دانشگاه تهران

حسین حسینی، سرپرست دانشگاه تهران، در این بازدید اظهار کرد: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در بین پارک‌های دانشگاهی کشور جایگاه ممتازی دارد، اما همچنان ظرفیت‌های بالقوه‌ای در این مجموعه وجود دارد که نیازمند فعال‌سازی است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، ضعف در ارتباط صنعت و دانشگاه است. این دو بال مهم توسعه باید به درستی به یکدیگر متصل شوند و در این مسیر، پارک‌های علم و فناوری می‌توانند نقش کلیدی ایفا کنند.

حسینی همچنین به ضعف در ارتباط سیستمی مجموعه‌های مختلف دانشگاه اشاره کرد و گفت: طراحی‌های جدیدی لازم است تا تمام ظرفیت‌های دانشگاه به پارک علم و فناوری گره بخورند و از آن بهره‌برداری کامل صورت گیرد.

گزارش عملکرد پارک علم و فناوری دانشگاه تهران

دکتر یوسفی، معاون اجرایی پارک علم و فناوری، در ارائه گزارش خود به روند رو به رشد این پارک از سال ۱۳۸۴ اشاره و اظهار کرد: در حال حاضر ۳۶۵ واحد فناور و دانش‌بنیان در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران مستقر هستند که شامل ۱۲۴ شرکت دانش‌بنیان و ۱۳۷ هسته فناور می‌شود. همچنین، ۶۲ درصد از شرکت‌های رشدیافته این پارک وابستگی مستقیم به دانشگاه تهران دارند.

وی افزود: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران دارای ۱۴ شعبه در دانشکده‌های مختلف است و دبیرخانه جایزه فناوری و نوآوری یونسکو را در کشور میزبانی می‌کند. همچنین، توجه ویژه‌ای به دیپلماسی دانش‌بنیان شده و سفرای کشورهای مختلف از این مرکز بازدید کرده‌اند.

نواحی نوآوری؛ رویکردی جدید برای توسعه پایدار

حجت‌الاسلام دکتر کاظمی، رئیس مرکز نوآوری پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، نیز با ارائه توضیحاتی درباره ناحیه نوآوری دانشگاه تهران گفت: نواحی نوآوری با اهدافی فراتر از پارک‌های علم و فناوری، مانند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، ایجاد رفاه پایدار و تسهیل جذب واحدهای نوآورانه فعالیت می‌کنند.

وی افزود: ناحیه نوآوری دانشگاه تهران که در منطقه ۶ شهر تهران و طی تفاهم‌نامه‌ای با شهرداری تهران ایجاد شده، قلمرویی ۷۵۰ هکتاری دارد و بر ارتقای اقتصاد شهری و افزایش تعاملات بین‌المللی متمرکز است. دکتر کاظمی همچنین بر ضرورت تصویب اساسنامه این ناحیه توسط ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد.

حمایت از نوآوری در علوم انسانی و سایر حوزه‌ها

دکتر اسدی، رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، نیز در این نشست با تاکید بر توجه ویژه این پارک به علوم انسانی، اظهار کرد: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران بیشترین تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان را در کشور دارد و به عنوان یک مرکز زایش نوآوری، مراحل تبدیل ایده به نوآوری را به طور کامل طی می‌کند.

وی افزود: شبکه‌سازی میان شرکت‌ها برای تکمیل خدمات و توسعه همکاری‌ها ضروری است و باید تلاش کنیم اتصال شبکه‌ای میان اجزای مختلف زیست‌بوم نوآوری برقرار شود.

این بازدید با تاکید بر همکاری‌های مشترک، تقویت زیست‌بوم نوآوری و بهره‌گیری از ظرفیت‌های ملی صورت گرفت و زمینه‌ساز گام‌های عملیاتی برای ارتقای جایگاه پارک علم و فناوری دانشگاه تهران به عنوان یکی از مراکز پیشرو در توسعه فناوری و نوآوری در کشور خواهد بود.