وفاداری کارگردان ایرانی به نویسنده ساختارشکن بریتانیا

جدی که پیش از این نمایشنامه‌های «سوءقصدهایی به زندگی آن زن» و «وقتی که آنقدر که باید همدیگر را زجر داده‌ایم» از آثار این نویسنده را روی صحنه برده، از نیمه دوم آذر ماه نیز دیگر نمایشنامه او «روستا» را اجرا خواهد کرد.

او که این روزها مشغول تمرین و آماده‌سازی این اثر نمایشی است، در گفت‌وگو با ایسنا درباره علاقه‌اش به نمایشنامه‌های مارتین کریمپ توضیح داد: در دوران دانشجویی، از طریق دوستی، با نمایشنامه «سوءقصدهایی به زندگی آن زن» با کریمپ آشنا شدم. فضای کارش برایم بسیار عجیب بود؛ نمایشنامه‌اش هیچ کاراکتر و گفتگویی نداشت. یکسری جمله بود که کارگردان باید آنها را طراحی و کارگردانی می‌کرد. او نویسنده‌ای بسیار رادیکال بود که تمام ساختارهای نمایشنامه‌نویسی را زیرپا گذاشته بود. از آنجاکه به تئاتر پست دراماتیک و پست مدرن علاقه‌مند بودم، رویکرد نمایشنامه کریمپ، بسیار جذبم کرد.

جدی که اصالتا کاشانی است، ادامه داد: بعد از کرونا برای اجرای نمایشنامه «سوء قصدهایی…» در تهران تلاش بسیاری کردم اما طراحی مورد نظر من نیازمند یک گالری بود و هر چه کوشیدم موفق نشدم به نتیجه‌ای برسم. این بود که قید اجرای این کار را در تهران زدم و سراغ گروهم رفتم که از قبل در کاشان با آنان تئاتر کار می‌کردم. این چنین بود که تابستان سال ۱۴۰۲ این نمایش را در کاشان اجرا کردیم.

او که بعدتر نمایش «وقتی آنقدری که باید همدیگر را زجر داده‌ایم» را در تهران اجرا کرده است، یادآوری کرد: خوشبختانه بعد از اجرای این نمایش در کاشان، در تالار استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران نیز دیگر نمایشنامه کریمپ را با عنوان «وقتی آنقدری که باید همدیگر را زجر داده‌ایم» اجرا کردیم که با استقبال تماشاگران روبه‌رو شد.

جدی افزود: علاقه‌مندی شخصی‌ام به آثار کریمپ و نیز این استقبال، گروه ما را ترغیب کرد تا اجرای متون این نویسنده را به عنوان یک پروژه برای خود تعریف کنیم. به همین دلیل بعد از خواندن نمایشنامه «روستا» مشتاق شدم تا آن را روی صحنه بیاورم؛ به‌خصوص که این نمایشنامه در ایران اجرا نشده است. تا جایی که به یاد دارم، آقای علی اکبر علیزاد ـ مترجم، کارگردان و مدرس تئاتر ـ که برخی از نمایشنامه‌های کریمپ را ترجمه کرده، یکی دو بار برای اجرای این کار اقدام کرد که به نتیجه نرسید.

او در پاسخ به اینکه چرا متون کریمپ در ایران کمتر اجرا شده، توضیح داد: اجرای نمایشنامه‌های او دشوار است. کارگردانی نمایشنامه‌های او نیازمند دانش بصری بالایی است. از آنجا که تمام ساختارهای نمایشنامه‌نویسی را زیر پا می‌گذارد، کمتر کارگردانی به اجرای آثار او تمایل پیدا می‌کند.

جدی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه آیا از بابت جذب تماشاگران به نمایشش نگرانی ندارد، گفت: الگوی من در این زمینه آقای آتیلا پسیانی است. او همیشه به تئاتر تجربی وفادار ماند. خود را درگیر مناسبات گیشه نمی‌کرد. به‌خصوص تا یک دهه پیش، بیشتر نمایش‌های او در سالن‌های کوچکی مانند تالار شماره دو تئاتر شهر، کارگاه نمایش و … برای تماشاگران محدودی روی صحنه رفتند. ما نیز در اجرای نمایشنامه‌های کریمپ، خیلی بر تعداد تماشاگران و فروش بلیت تمرکز نداریم. چون این شکل از تئاتر را، گروه محدود و خاصی از تماشاگران دنبال می‌کنند و این بازیگوشی‌ها برای عموم تماشاگران، جذابیت چندانی ندارد. به همین دلیل برای اجرای این آثار، سالن‌های کوچکی را انتخاب می‌کنم چون می‌دانم که ممکن است نمایشم در گیشه شکست بخورد ولی همچنان تئاتر تجربی را به تئاتر تجاری ترجیح می‌دهم.

این کارگردان که نمایش «روستا» را با گروهی که از گذشته در کاشان داشته اجرا می‌کند، در این باره نیز گفت: سال‌هاست این گروه را حفظ کرده‌ایم. درست نیست که بعد از مهاجرت به تهران، گروهی را که در شهر خودمان داشته‌ایم، رها کنیم. بچه‌های تئاتر در شهرهای دیگر به دلیل نبودِ آموزش درست، از اتفاقات روز تئاتر دور هستند. بیشتر نمایش‌هایشان یا به تئاتر بدنه تعلق دارد یا حتی تئاتر موزه‌ای. در حالی که باید ریسک کنیم و خارج از تهران نیز بر عادت‌های مخاطب تئاتر پا بگذاریم. ضمن اینکه نباید توانمندی بچه‌های استان‌ها را نادیده بگیریم.

جدی افزود: با همین نگاه، کوشیدم در کاشان هم تئاتر را به همان شکلِ تهران دنبال کنم چون آن شکل تئاتر بدنه و موزه‌ای، در استان‌ها در جریان است و باید شکل تازه‌ای از تئاتر را به تماشاگران ارایه دهیم.

او درباره احتمال اجرای نمایش «روستا» در تهران نیز گفت: برنامه داریم که در تهران نیز نمایش را اجرا کنیم. فعلا مشغول رایزنی با سالن هستیم و به محض قطعی شدن، اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.

ارتباط فردا: نمایش «روستا» با ترجمه سپهر اسدی از نیمه آذر ماه در فرهنگسرای مهر کاشان روی صحنه می‌رود و سعید خسروی، زهره استادی، مریم دهقانی و فائزه ازناویان، بازیگران این نمایش ۷۰ دقیقه‌ای هستند که هر شب از ساعت ۱۸ روی صحنه خواهد رفت.

همچنین سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری کاشان، مؤسسه فرهنگی گذر و مجموعه اقامتی خونه نقلی به عنوان حامیان مالی در این رویداد هنری مشارکت دارند.

انتهای پیام