عبور از دروازه تاریخ با قتل‌عام افسران پهلوی در پادگان لویزان
ارتباط فردا: امروز ۲۰ آذر ۱۴۰۳ خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.
قتل‌عام افسران پهلوی در پادگان لویزان- ۱۳۵۷
همزمان با اوج تظاهرات مردمی ضد رژیم و درگیری‌های شدید مردم با مزدوران پهلوی در عاشورای ۱۳۵۷ یک افسر، دو درجه دار و چهار سرباز مسلح به ناهارخوری افسران ارشد پادگان لویزان در شرق تهران حمله کردند و با رگبار مسلسل بیش از ۷۰ نفر از افسران ارشد و درجه‌داران رژیم را کشتند.
حمله کنندگان به جز یک سروان، بقیه کشته شدند. این اقدام متهوّرانه در بین نظامیان اثر زیادی گذاشت. دولت نظامی ارتشبد ازهاری پس از وقوع این حادثه که در کنار گوش خود، در تهران، آن هم در یک محیط نظامی اتفاق افتاد، تلاش کرد خبر این اتفاق در پادگان‌ها منتشر نشود ولی در همان دقایق اولیه، خبر به اطلاع نظامیان رسید.
در این اوضاع، شاه، بیش از هر کسی در وحشت فرو رفت و نسبت به جان خود بیمناک شد. از این زمان بود که ارتشبد ازهاری رییس وقت دولت احساس کرد قادر به کنترل اوضاع ناآرامی و تظاهرات مردم نیست و دولتش به زودی سقوط خواهد کرد.
راهپیمایی میلیونی عاشورا- ۱۳۵۷
تظاهرات میلیونی مردم در تهران و تمام نقاط کشور، همزمان با بزرگداشت شهادت سرور شهیدان، حضرت اباعبداللَّه الحسین(ع) در عاشورای حسینی بی‌نظیرتر از روز گذشته (تاسوعا) برپا شد. گروه‌های عظیم مردمی که در طول مسیر شعارهای سیاسی دادند در میدان آزادی تهران تجمع کردند.
پس از راهپیمایی روز عید فطر و تاسوعا، این تظاهرات، عظیم‌ترین اجتماع ضد دولتی مردم تهران به شمار رفت. در پایان راهپیمایی، قطعنامه‌ای ۱۷ ماده‌ای قرائت شد که در آن، بر سقوط و برچیده شدن بساط شاه، برقراری حکومت عدل اسلامی، رهبری حضرت امام خمینی(ره)، آزادی واقعی، اجرای عدالت اجتماعی و تامین حقوق مردم و جلوگیری از هرگونه سلطه‌گری تاکیده شده بود که به تصویب میلیون‌ها نفر از مردم انقلابی رسید.
اخبار این راهپیمایی که در صدر اخبار مهم جهان قرار داشت، جهانیان را متوجه این مطلب کرد که مردم ایران، رژیم سلطنتی را نمی‌خواهند و خواهان حکومتی اسلامی هستند.
در تقویم شمسی مناسبت‌های دیگری چون تسلیم استعفای تلگرافی صمصام‌السلطنه به ناصرالملک در لندن در سال ۱۲۹۱، اعلام ۱۸ میلیون و ۹۵۵ هزار نفره شدن جمعیت ایران در سال ۱۳۳۵، آغاز بتن‌ریزی سد ارس توسط روسها در سال ۱۳۴۶، پایان مذاکرات سه جانبه ایران، شوروی و آلمان برای صدور گاز به اروپا در سال ۱۳۵۳، شهادت استاد اخلاق آیت‌الله سید عبدالحسین دستغیب سومین شهید محراب در شیراز در سال ۱۳۶۰، آغاز عملیات متوسط مطلع الفجر در سال ۱۳۶۰، رحلت آیت‌الله شیخ عبدالحسین غروی در سال ۱۳۷۳، رحلت فقیه اصولی و جامع معقول و منقول آیت‌الله میرزا کاظم تبریزی در سال ۱۳۷۴ و درگذشت احمد منزوی، فهرست‌نویس نسخ خطی در سال ۱۳۹۴ به ثبت رسیده است.
رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری به این شرح است:
تولد امام القراء- ۵۳۸
ابوالقاسم قاسم بن فیرة بن ابیالقاسم شاطبی شافعی، معروف به امام القُرّاء (پیشوای قاریان) و از اساتید ادب و علوم قرآنی در قرن ۶ هجری بود. او علاوه بر اصول قرائت و تجوید، در تفسیر، حدیث، نحو، لغت و علوم عربی یگانه روزگار و استاد زمانِ خود به شمار رفت.
شاطبی علیرغم این که از نعمت بینایی محروم بود ولی از کثرت ذکاوت و زیرکی، تمامی حرکات، سخنان و افعال و رفتار خود را طوری مینمود که حاضرین مجلس، اصلا متوجه نابینایی او نمیشدند.
شاطبی علاوه بر مراتب علمی، بسیار زاهد، صالح، متقی و دارای اخلاق پسندیده بود. بدون ضرورت حرف نمی‌زد از مرضهای بسیار سخت، اصلا شکایت نمیکرد، بدون وضو قرآن نمیخواند و در مجلس قرائت، با کمال وقار و متانت مینشست.
از آثار مهم او علاوه بر حِرزُالامانی، دو قصیدهی لامیّه و رائیّه در علم قرائت است که شهرت دارد و در قرون بعد، شرحهایی بر آنها نوشته شده است.
ابوالقاسم شاطبی در ۲۸ جمادی الثانی سال ۵۹۰ در ۵۲ سالگی درگذشت و در قاهره دفن شد.
در تقویم قمری مناسبت‌های دیگری چون درگذشت ابن‌یمین فریومدی شاعر معروف خراسانی در سال ۷۶۹، تولد شیخ محمدتقی بهلول از دانشمندان معاصر در سال ۱۳۲۸ و ارتحال شرف‌الدین عاملی در سال ۱۳۷۷ به ثبت رسیده است.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی به شرح زیر است:
تولد امیلی دیکِنْسون شاعر امریکایی- ۱۸۳۰
امیلی بانوی شاعر امریکایی در ۱۰ دسامبر ۱۸۳۰ در ایالت ماساچوست امریکا به دنیا آمد. امیلی در ابتدا در زادگاهش و سپس در یک کالج به تحصیل پرداخت اما به سبب آنکه عمیقا از تعلیم و تربیتی چنان خشک و خشونتآمیز رنج میبرد، دنباله تحصیل را رها کرد و در خانه به وسیله معلم خصوصی و مطالعات شخصی بر وسعت معلومات خود افزود.
دیکنسون در اواسط عمر به دنبال آشنایی با برخی نویسندگان معروف امریکا، به ادبیات علاقمند شد و با الهام از آثار آنان، اشعار فراوانی سرود.
سالهای پایانی عمر امیلی دیکنسون به انزوا و گوشهگیری در زادگاهش گذشت و او بیشتر وقتش را به پرورش گل و سرودن شعر مصروف داشت. از وی نزدیک به ۲۰۰۰ قطعه منظوم بر جای مانده که تنها ۳ منظومه از آنها در زمان حیاتش انتشار یافت.
پس از مرگ، اشعار او به صورت یادداشتهای پراکنده و گاه با خط ناخوانا در گوشه و کنار اتاقش پیدا شد که ۶ سال پس از مرگش در دیوانی انتشار یافت و پیروزی عظیمی در ادبیات امریکا به دست آورد. همچنین چاپ کامل اشعار دیکنسون ۳۸ سال پس از مرگ وی در سال ۱۹۲۴ انجام شد.
اشعار دیکنسون را نمی‌توان به عصری معین، منسوب کرد. اشعار وی از رنج درون و شکنجه پنهانی او حکایت دارد که همه در قطعههای کوتاه و موجز چون رباعی و با وزنی خاص و قالبی ساده گنجانده شده و از قدرت عجیب در تصویر و ترسیم و از نفوذ فراوان و از سبکی پاکیزه و اعجابآور برخوردار است.
بیآنکه بتوان امیلی دیکنسون را با شاعری معین سنجید. میتوان او را در شمار چند تن بانوی شاعر بزرگ جهان به شمار آورد که شهرتش پس از مرگ، بیشتر شد و اشعارش در نسل بعد، نفوذ بسیار یافت.
امیلی دیکنسون در ۱۵ مه ۱۸۸۶ در ۵۶ سالگی درگذشت.
اهدای اولین جایزه صلح نوبل- ۱۹۰۱
جایزه نوبل معتبرترین جایزه‌ای است که در حوزه‌های علمی به یک دانشمند تعلق می‌گیرد. این جایزه در سال ۱۸۹۵ به وصیت کارخانه‌دار و شیمی‌دان سوئدی «آلفرد نوبل» که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می‌شناسند، پایه‌گذاری شد.
در سال ۱۹۰۱ نخستین جوایز این بنیاد اهدا شد. طبق وصیت وی ۵ جایزه به‌طور سالانه در رشته‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به مردم کرده باشند.
اگرچه وصیت‌نامه نوبل، بنیانگذار این جوایز بود اما طرح او کامل نبود و به دلیل پاره‌ای موانع ۵ سال طول کشید تا بنیاد نوبل تأسیس شود.
در ۱۰ دسامبر سال ۱۹۰۱ نخستین جوایز نوبل اهدا شد. ششمین جایزه یعنی جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی نیز در سال ۱۹۶۸ توسط بانک مرکزی سوئد پایه‌گذاری شد که البته در لیست جوایز مرتبط با بنیاد نوبل جایی ندارد.
اولین زن برنده جایزه ادبیات نوبل- ۱۹۰۹
سلما لاگرلوف اولین زن برنده جایزه نوبل موفق به دریافت جایزه ادبیات نوبل شد. سِلما لاگرلوف متولد ۲۰ نوامبر ۱۸۵۸ و درگذشته ۱۶ مارس ۱۹۴۰ نویسنده سوئدی و اولین زن برنده جایزه نوبل در ادبیات است.
او در ۱۹۱۴ اولین زنی بود که به عضویت آکادمی سوئد درآمد. لاگرلوف در خانواده‌ای زمین‌دار و در ملکی به نام مُرباکا متولد و بزرگ شده بود. بعد از مرگ پدر سلما مُرباکا به برادر او به ارث رسید اما ورشکستگی وی باعث فروش ملک در ۳۱ سالگی سلما شد.
سلما لاگرلوف مجددا در سال ۱۹۱۰ و با پول جایزه نوبلی که در سال ۱۹۰۹ دریافت کرد، توانست ملک پدری را که در بسیاری از آثار خود به وصف آن پرداخته، خریده و باقی عمر را در آن زندگی کند.
اولین رمان وی افسانه یوستا برلینگ بود که رشته داستان‌هایی تخیلی درباره کشیشی مخلوع به نام یوستا برلینگ است و در سال ۱۸۹۱ چاپ شد.
وی نگارش این کتاب را در زمانی که به عنوان معلم مشغول به کار بود آغاز کرد و انتشار آن آغازگر توجه به سلما لاگرلوف شد. یکی دیگر از آثار شناخته شده و معروف او ماجراهای شگفت‌انگیز نیلس است که از جمله کتاب‌های ادبیات کلاسیک کودکان و نوجوانان به شمار می‌رود.
آثار لاگرلوف شامل رمان، داستان کوتاه، سفرنامه، زندگینامه و نمایشنامه‌هایی است که با تأکید بر مسئولیت شخصی و مسیحیت غیر جزمی در مقابل ناتورالیسم رایج آن دوران قرار می‌گیرند.
در داستان‌های او گرچه از توصیفات رئالیستی پیروی می‌شود، نشانه‌هایی از تأثیر رمانتیسم، انجیل و توماس کارلایل نیز به چشم می‌خورد.
در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون اعلام می‌سی‌سی‌پی به عنوان بیستمین ایالت ایالات متحده آمریکا در سال ۱۸۱۷، تولد پیر لوئیس شاعر و داستان‌سرای فرانسوی در سال ۱۸۷۰، درگذشت آلفرد نوبل شیمی‌دان معروف سوئدی در سال ۱۸۹۶، پایان دوران ۴۰۰ ساله تسلط استعمار اسپانیا بر کوبا در سال ۱۸۹۸، تصویب اعلامیه حقوق بشر در سازمان ملل متحد در سال ۱۹۴۸، تصویب طرح انتقال مقر سازمان ملل به آمریکا در کنگره آمریکا در سال ۱۹۴۹ و روز جهانی حقوق بشر، تاسیس شبکه خبری آر تی در سال ۲۰۰۵ به ثبت رسیده است.
انتهای پیام
