ایران پشت سوریه را خالی کرد؟ | هشداری که دولت سوریه جدی نگرفت
همشهری آنلاین – گروه سیاسی: نادیده انگاری تحولات ماه‌های اخیر منطقه بر بحران سوریه و نقش دمشق در دامن زدن به ایران وضعیت در شرایطی است که ایران پیش از این به مقام‌های سوریه درباره برخی برنامه‌ریزی‌های ضد سوری هشدار داده بود. دهمین روز خردادماه ۱۴۰۳ و در جریان آخرین سفر بشار اسد به تهران بود که رهبرمعظم‌انقلاب به او هشدار داد که مراقب «نقشه غرب برای سوریه» باشد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در آن دیدار، ضمن تاکید بر ضرورت «حفظ هویت مقاومت سوریه»، به اسد هشدار داده بودند که غربی‌ها قصد دارند با وعده‌هایی که هیچ‌گاه به آنها عمل نخواهند کرد، سوریه را از معادلات منطقه خارج کنند. روند تحولات اما نشان داد بشار اسد بی‌توجه به هشدارها، مسیری را رفت که به سقوط دولت وی ازسوی معارضان مسلح در ۱۸ آذرماه ۱۴۰۳، یعنی چیزی در حدود ۶ ماه پس از هشدار رهبرمعظم‌انقلاب انجامید.
فاصله گرفتن از محور مقاومت
یک کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت‌وگو با همشهری آنلاین با تاکید بر اینکه متاسفانه بشار اسد از تحولات سال‌های ۲۰۱۱ به بعد درس عبرت نگرفت، اظهارکرد: رئیس‌جمهور سابق سوریه فکر می‌کرد می‌تواند با اتکا به برخی دولت‌های خارجی و وعده‌هایی که برخی دولت‌های منطقه به او می‌دهند، با بحران مقابله کند و سوریه را به ثبات برساند.
اصغر زارعی با بیان اینکه پس از بحران اول سوریه، دولت اسد با درک نادرست از صحنه سیاسی این کشور، به‌تدریج از جریان مقاومت فاصله گرفت، افزود: پس از عملیات «طوفان الاقصی» و به‌ویژه به‌دنبال حملات گسترده رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان، فاصله گرفتن اسد از محورمقاومت محسوس‌تر شد.
وی ادامه داد: این موضوع تا جایی ادامه داشت که دولت سوریه محدودیت‌هایی را با مشاوره برخی دولت‌های غربی و منطقه برای جریان مقاومت ایجاد کرد. تعطیل کردن مدارس ایرانی در مناطقی از جمله لاذقیه و طرطوس و اقدام‌هایی از این دست، نشان می‌داد بشار اسد در حال افزایش روزافزون فاصله خود با محورمقاومت است.
زارعی عنوان کرد: برخی آسیب‌ها و خسارت‌هایی که به جبهه مقاومت در منطقه وارد شد را باید ناشی از فاصله‌گیری تدریجی رئیس‌جمهور سابق سوریه از جریان مقاومت دانست.
پایگاه مردمی متزلزل اسد
این کارشناس مسائل غرب آسیا همچنین اظهارکرد: علاوه بر اینها باید مدنظر داشت که دولت اسد پس از فائق آمدن بر بحران‌های پیشین، براین گمان بود که شرایط پایدار است و اکنون بدون توجه به بزرگ‌ترین سرمایه یک دولت، یعنی مردم نیز می‌توان بر اوضاع مسلط شد.
زارعی افزود: این در شرایطی بود که اسد، مردم را از دست داده بود. پایگاه مردمی متزلزل او در شرایطی در نهایت به سقوط دولت سوریه منجر شد که به‌نظر می‌رسید اسد درک صحیحی از موقعیت موزائیکی سوریه و نقش‌آفرینی گروه‌ها و اقوام مختلف فعال در جغرافیای این کشور ندارد.
وی ادامه داد: در واقع رئیس‌جمهور سابق سوریه براین گمان بود که می‌تواند با اتکاء به برخی جریان‌ها و دولت‌های غربی و منطقه، بر بحران‌هایی که گریبانگیر این کشور شده است، فائق آید.
نقش ایران در سوریه
این کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: آنچه در روزهای اخیر در سوریه شاهد بودیم و اینکه گروه‌های مسلح طی حدود ۹ روز با حمایت و پشتیبانی اطلاعاتی و آموزشی دولت‌هایی مانند ترکیه، توانستند قدرت را در دمشق به دست بگیرند، بیش از هر چیز نشان‌دهنده شکاف‌های عمیق ایجاد شده میان دولت اسد و مردم سوریه است. در واقع گروه‌های معارض از نبود پایگاه مردمی در دولت اسد استفاده کردند و فروپاشی سریع آن را رقم زدند.
زارعی با بیان اینکه در چنین شرایطی توجه به نقش ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، افزود: ایران در گذشته تنها کشوری بود که با همراهی نیروهای جبهه مقاومت، شر فتنه داعش و تکفیری‌ها را از سر سوریه کم کرد. این در حالی بود که قدرت‌های بزرگ برای ساقط کردن دولت اسد وارد میدان شده بودند.
وی عنوان کرد: در چنین شرایطی، پس از خروج سوریه از بحران نخست، ایران درباره برنامه‌ریزی‌ها علیه این کشور هشدار داده بود. رهبرمعظم‌انقلاب در خردادماه گذشته در دیدار با بشار اسد، به او هشدار داد مراقب نقشه‌های غربی باشد، اما رئیس‌جمهور سابق سوریه به این انزارها توجه نکرد.
زارعی اظهارکرد: بشار اسد گمان می‌کرد با حمایت‌های غربی و برخی دولت‌های عربی می‌تواند دوام بیاورد، اما گذشت زمانی نه چندان زیاد، پرده‌ها فرو افتاد و دولت سوریه ساقط شد.
